Scrum master: faciliteer & coach scrum-teams voor zichtbaar resultaat Cover

Scrum master: faciliteer & coach scrum-teams voor zichtbaar resultaat

Om complexe projecten en productopleveringen effectief aan te pakken, werken veel organisaties met Scrum. Deze methode sluit perfect aan bij de agile-mindset. Een scrum master begeleidt dit proces en zorgt ervoor dat het scrum-team optimaal presteert. Met een rol als scrum master breng jij organisaties verder door teams te laten excelleren.

Op deze pagina

Wat doet een scrum master?

Scrum is een werkwijze vanuit de agile-filosofie waarmee zelfsturende teams projecten effectief aanpakken. De scrum master is als het ware de coach van dit team en is verantwoordelijk voor het werken volgens de agile mindset.

Daarnaast houdt een scrum master zich vooral bezig met opleiden en coachen. Alles zodat het scrum-team optimaal presteert. De rol van scrum master moet dus meer gezien worden als facilitator dan als leider. Het scrum-team is ten slotte zelfsturend. 

De rol van de scrum master binnen het scrum-team 

Naast een scrum master bestaat het scrum team uit een product owner en (IT-)developers: 

  • Product owner:
    De product owner fungeert als intermediair tussen de interne en externe stakeholders enerzijds en de developers anderzijds. In deze rol waarborgt hij of zij de wensen en eisen van de klant. De taak van de product owner is het maximaliseren van de waarde van het scrum team.
  • Scrum master:
    De scrum master begeleidt het scrum-proces en zorgt ervoor dat het team van developers optimaal kan presteren. Dit gebeurt door het wegnemen van blokkades (impediments), coaching en door het faciliteren van het proces.
  • (IT-)developers:
    De developers zijn een zelfsturend ontwikkelteam die zelf bepalen hoe zij verschillende onderdelen van het project gaan opleveren. De samenstelling is meestal multidisciplinair om zo autonoom mogelijk te kunnen werken.

Het verschil tussen scrum master en product owner 

Wanneer professionals voor het eerst in aanraking komen met scrum-teams, zorgen de diverse rollen vaak voor verwarring. Een scrum master en product owner zijn beiden onderdeel van een scrum-team, hebben beiden contact met mensen buiten het team en optimaliseren beiden de geleverde waarde van de developers. Toch zijn deze rollen zeer verschillend. 
De product owner maximaliseert de waarde van het werk van de developers door klantwensen te definiëren en prioriteiten te stellen. De scrum master maximaliseert de waarde van het team juist door de samenwerking te optimaliseren. 

Het verschil tussen scrum master en projectleider

Er wordt vaak ten onrechte gedacht dat projectleiders bij de overgang naar agile werken vervangen kunnen worden door scrum masters. Dit is een misvatting omdat de verantwoordelijkheden van een projectleider bij agile werken worden verdeeld over de product owner, scrum master en developers. 

Zo is de scrum master niet eindverantwoordelijk voor het projectresultaat. Dat is de taak van de product owner. De scrum master is ook niet verantwoordelijk voor het managen van het projectteam, aangezien de developers zelfsturende teams zijn. 

De taken van een scrum master

Wat zijn dan wél de taken van een scrum master? In deze rol zorg jij ervoor dat zelfsturende teams optimaal met elkaar samenwerken en het scrum-principe begrijpen. Jij zet andere mensen in hun kracht. Over het algemeen heeft de scrum master de volgende taken:

  1. Opleiden
  2. Faciliteren
  3. Coachen
  4. Obstakels wegruimen

1. Opleiden

Als scrum master introduceer je nieuwe gebruiken. Om teams in beweging te brengen is het, zeker in het begin, essentieel om het development team te inspireren met eigen ervaringen. Zij moeten overtuigd worden van de agile-filosofie. Een goede scrum master is dus een sterke teamplayer!

2. Faciliteren

Maak duidelijk wat het doel van de meeting is en wat het resultaat moet zijn. Door goed te faciliteren optimaliseer je de communicatie waardoor er meer resultaat bereikt wordt in minder tijd. Dat zorgt ervoor dat beginnende teams de waarde van het scrum-proces gaan inzien. 

3. Coachen

Coaching is tegelijkertijd de belangrijkste en lastigste taak van een scrum master. Het gaat om het stellen van krachtige vragen om een boodschap over te brengen. Vanuit de rol van scrum master coach je vaak op de onderwerpen zelf-organisatie, eigenaarschap en persoonlijke groei.

4. Obstakels wegruimen

Wat kan ik doen om het werk van van mijn team makkelijker te maken? Dat is de vraag waar jij je als scrum master dagelijks mee bezig moet houden. Stel jouw team in staat om op een effectieve wijze zelf problemen op te lossen. Door bijvoorbeeld technieken als design thinking en co-creatie te introduceren.

De valkuilen voor een scrum master

Bij het goed faciliteren en coachen van scrum-teams komen heel wat skills kijken. De meest voorkomende valkuilen van een scrum master zijn:

  1. Te veel op de voorgrond treden
  2. Obstakels zelf oplossen
  3. De rol van de product owner overnemen
  4. Retrospectives kort houden of overslaan

1. Te veel op de voorgrond treden

Als scrum master ben je procesbegeleider. Let dus op dat je niet te veel aan het woord bent. De bedoeling van scrum is dat teams zelfsturend worden. Stel dus vragen zonder het eerst zelf in te vullen.

2. Obstakels zelf oplossen

Als scrum master heb je de neiging meteen een oplossing te bedenken wanneer obstakels in beeld komen. Dit is alleen niet zo handig wanneer je een team zelfsturend wilt laten zijn. Gebruik dus de kennis van het team bij het zoeken naar een oplossing.

3. De rol van de product owner overnemen

Jij gaat over het proces, maar de inhoud en de prioriteiten laat je over aan de product owner. De kunst is dus om hier geen mening over te vormen en op de juiste tijden het woord aan de product owner te laten. Het staat je in deze rol natuurlijk wel vrij om prikkelende vragen te stellen om de prioritering nog scherper te krijgen.

4. Retrospectives kort houden of overslaan

Reflecteren op de samenwerking is essentieel om teams te versterken. Ook is bekend dat teams beter samenwerken wanneer individuen elkaar beter kennen. Zet dus leuke werkvormen in om dit voor elkaar te krijgen. Intervisie is hier een goede manier voor!

7 tips voor het worden en blijven van een succesvolle scrum master

Om de scrum master te worden die jouw team nodig heeft, zijn de onderstaande aandachtspunten essentieel:

  1. Lees je in
  2. Houd afstand van de inhoud
  3. Zet jouw beïnvloeding skills in
  4. Laat stiltes vallen
  5. Ondersteunen versus controleren
  6. Ben (af en toe) ook streng
  7. Successen vieren

1. Lees je in

Zorg ervoor dat je weet waar je over praat. Succesvolle scrum masters hebben kennis van de organisatie waarin ze actief zijn, de markt waarin ze werken en de markt waarin het product wordt toegepast. Door deze kennis in je achterhoofd te hebben, stuur je het development team beter aan.

2. Houd afstand van de inhoud

Wanneer een onderwerp te dicht bij je staat, ga je je ongemerkt bemoeien met de inhoud. Het is de kunst om je als scrum master alleen te focussen op het proces. De inhoud is het werk van de developers!

3. Zet jouw beïnvloeding skills in

Succesvolle scrum masters weten hoe ze hun team moeten beïnvloeden. In eerste instantie natuurlijk over het nut van de scrum-werkwijze, maar later ook over bijvoorbeeld het gebruik van nieuwe technieken.

4. Laat stiltes vallen

Soms heb je de neiging om het antwoord op alle vragen te hebben. Maar wanneer je een zelfsturend team wilt creëren, is stilte belangrijker dan het delen van jouw ideeën

5. Ondersteunen versus controleren

Het team moet het gevoel krijgen ondersteund te worden in plaats van gecontroleerd te worden. Het is belangrijk dat je weet wat er binnen het team speelt, maar vraag niet constant naar de voortgang. 

6. Ben (af en toe) ook streng

In het scrum-proces moet je het team durven onderbreken om bij te sturen op het proces. Je moet streng en duidelijk zijn als scrum master om te zorgen dat het team snel en gericht aan de slag kan. Een assertieve houding helpt je hierbij, maar werk ook aan je leiderschapsstijlen als scrum master.

7. Successen vieren

Het succes van het team straalt af op jou als scrum master. Doe er dus alles aan om het scrum-team goed te laten presteren en beloon ze wanneer ze dit verdienen!

Je persoonlijk leiderschap versterken? Banner

Je persoonlijk leiderschap versterken?

Met sterk persoonlijk leiderschap haal jij het beste uit jezelf, overtuig jij anderen succesvol van jouw visie en krijg je zaken écht in beweging. Leer hoe jij jezelf efficiënt aanstuurt, draagvlak creëert en conventies doorbreekt.

Download de paper

Veelgestelde vragen over scrum

Wat is scrum?

Scrum is een agile-werkwijze waarmee zelfsturende teams projecten effectief kunnen aanpakken. Een Scrum-team levert deelproducten op in korte sprints. Dit zorgt ervoor dat complexe projecten bij uitstek geschikt zijn voor deze vorm van werken. Lees meer over scrum
 

Wat zijn de doorgroeimogelijkheden van een product owner?

Het belangrijkste van een PO is ervaring opdoen en je vakmanschap constant ontwikkelen. Zorg er daarom voor dat je jouw PO-certificaten en scrum master-certificaten haalt. 

Wat doet een scrum master?

De scrum master begeleidt het scrum-proces en zorgt dat het team van developers optimaal presteert. Ook houdt hij/zij zich bezig met het opleiden, faciliteren, coachen en wegruimen van obstakels. Lees meer over scrum master.
 

Wat is scrum?

Scrum is een manier van Agile projectmanagement. In kleine, multidisciplinaire teams werk je in sprints aan tussenproducten. In vaste bijeenkomsten wordt het proces gestructureerd. Er wordt telkens bijgeschaafd en doorontwikkeld tot er een goed eindproduct staat. Ondertussen sta je in nauw contact met de klant. 

Scrum is een agile werkwijze die je wendbaarheid vergroot en het mogelijk maakt om zo goed mogelijk aan te sluiten op de wensen van je doelgroep en eindgebruiker. Waar bij een traditionele aanpak veel tijd zit in de voorbereiding en het schrijven van plannen, zorg je met Scrum dat je zo snel mogelijk waarde toevoegt voor de klant.

Scrum v.s. Agile: wat zijn de verschillen?

Scrum is een vorm van Agile werken. In dit soort benaderingen, wordt een project stapsgewijs afgerond. Traditioneel projectmanagement brengt eerst alle wensen in kaart en dan pas wordt er werk verzet. Bij Agile-methodes, worden behoeftes en eisen steeds meer geconcretiseerd tijdens het ontwikkelproces. Scrum lijkt een hype, terwijl het al ruim twintig jaar bestaat. Het is een manier van werken. Het is een framework en gaat het om het agile gedachtegoed. Je kan Scrum, Kanban, Lean en meer, maar het gaat om de agile manier van werken. 
 

Wat zijn de rollen binnen een Scrum-team?

Scrum-master:

Deze persoon heeft de helicopterview. Hij of zij ziet toe dat het team Agile blijft en faciliteert de andere team-members, zodat zij hun werk kunnen doen. Let wel: een Scrum-master is geen projectmanager. Het team is zelforganiserend en bestaat uit professionals die zelfstandig werken. Scrum teams hebben kaders nodig om een effectief team te worden.

Product owner:

Vertegenwoordigt de business stakeholders. Hij/zij bepaalt wat er gedaan moet worden, niet wanneer. Dat wordt in samenspraak met het Development Team gedaan in de Sprint Planning. Hij/zij heeft hier wel invloed op door het stellen van de juiste prioriteiten.

Development team:

De rest van het team. Naast de product owner en Scrum-master, bestaat het development team uit 3 tot 9 team members. Ieder team member werkt zelforganiserend binnen zijn eigen expertise aan de analyse, het ontwerp, de ontwikkeling, het testen en de documentatie.