Ethisch verantwoord handelen op werk wordt gekenmerkt door het spanningsveld tussen integriteit en prestatiedruk. Het is belangrijk om te laten zien dat jij ethisch te werk gaat en dat je in jouw handelen rekening houdt met verschillende belangen en waarden. Hoe maak je ethisch werken concreet en reflecteer je op jouw ethisch handelen?
Als professional heb jij de verantwoordelijkheid om ethisch verantwoord te werk te gaan. Jouw persoonlijke belangen en succes mogen niet ten koste gaan van andere professionals of de organisatie. Laat zien dat je een betrouwbare samenwerkingspartner bent en integer handelt. Deze professionele uitstraling is cruciaal voor jouw personal brand en het succes van je carrière.
Ethiek op het werk omvat verschillende zaken waar jij rekening mee moet houden.
In je werk heb je vaak te maken met gewenste prestaties en targets. Vervolgens gaat het erom dat er een goede balans is tussen het behalen van die targets en de manier waarop je dat doet. Neem je als Deliveroo fietsers in dienst, ben je zeker van een vast team aan bezorgers, maar betaal je de verplichte verzekeringen? Of laat je de fietser als zzp’er werken, bespaar je zo op je personeelskosten, maar heb je kans dat je te weinig bezorgers hebt?
Als de nadruk teveel ligt op de resultaten bestaat het gevaar dat ethiek en integriteit ondergesneeuwd raken. Zorg dus dat je evenveel belang hecht aan prestaties als de manier waarop je deze behaalt.
Ethiek draait ook vaak om verandering. Als er in een organisatie een gedrags- of cultuurverandering nodig is, zijn er vaak belangen van verschillende stakeholders die met elkaar botsen. Bijvoorbeeld tussen het management en de werknemers. Op zo’n moment wil je integer handelen, luisteren naar iedereens belangen en draagvlak creëren. Daarom is kennis van change management erg waardevol voor ethisch verantwoord handelen op de werkvloer.
Om ethisch werken concreet te maken is het eerst belangrijk om je persoonlijke normen en waarden op het gebied van werk in kaart te brengen. Hiervoor gebruik je jouw moreel kompas. Je bepaalt eerst jouw eigen waarden en stemt vervolgens af of die overeenkomen met die van je collega’s en je opdrachtgever.
Om jouw moreel kompas op te stellen moet je stilstaan bij je eigen doen en laten. Met zelfreflectie kijk je naar je eigen handelen en geef je een oordeel over je eigen gedrag. Gebruik deze 4 stappen om jouw moreel kompas op te stellen.
Begin met het in kaart brengen van jouw normen en waarden. Vraag jezelf hierbij af:
Vervolgens ga je in gesprek met je collega’s en opdrachtgevers en stem je jullie persoonlijke waarden op elkaar af. Komen deze overeen of ontdek je hierin grote gaten? Als waarden botsen, probeer dan met elkaar teamwaarden vormen. Waar kunnen jullie je als team in vinden? Stem dit met elkaar af en maak hier afspraken over.
Tijdens je carrière is het onvermijdelijk dat je in situaties terechtkomt die jouw persoonlijke waarden onder druk zetten. Dan is het belangrijk om vast te houden aan je waarden en deze niet uit het oog te verliezen. Vraag jezelf hierbij af:
Veel professionals komen voor ethische dilemma’s te staan. Het is belangrijk om dit soort situaties te herkennen en daar een juiste keuze bij te maken.
Om ethische dilemma’s op de werkvloer te herkennen, is het essentieel dat ze uitgesproken worden. Dilemma’s komen aan het licht op momenten waarop iemand zich afvraagt:
Cruciaal voor ethisch dilemma’s is dat ze besproken worden. Leg je ethische dillema daarom voor aan een collega of je team. Analyseer welke waarden en belangen er bij dit dilemma komen kijken en hoe jullie tegen dit dilemma aankijken. Weeg alle verschillende argumenten af en maak samen een besluit waarbij de morele schade zo klein mogelijk blijft.
Naast het reflecteren op je prestaties is het ook belangrijk de weg naar die prestaties te evalueren. Op die manier leg je de focus niet alleen op succes, maar ook op de manier waarop je je succes behaalt. Een goede tool hiervoor is intervisie. Hierin reflecteer je samen met je collega’s op jouw werkproces. Zo maak je voor jezelf inzichtelijk of je daarbij integer en ethisch verantwoord handelt en leg je samen zaken bloot die je in het vervolg liever anders doet.
Ethisch verantwoord handelen begint bij ethisch leiderschap. Als leiders authentiek en integer gedrag vertonen, is dat een voorbeeld voor iedereen in de organisatie. En dat levert veel op.
Het goede voorbeeld geven is niet het enige wat bij ethisch leiderschap komt kijken. Je moet als leider ook actief aan de slag met het stimuleren hiervan. Door deze tips te volgen leg jij de basis als goede teamplayer en zorg je voor een prettig werkklimaat waarin leidinggevenden en werknemers ethisch verantwoord handelen:
Ethiek is het beoordelen over je handelen. Met opgestelde criteria probeer je te bepalen of jij jouw handelen als goed of fout kan kwalificeren.
Een ethisch dilemma is een situatie waarin een beslissing tussen verschillende waarden leidt tot een onwenselijke uitkomst.
Een voorbeeld van een ethische dilemma’s is bijvoorbeeld hoe Facebook met privacyregelgeving omgaat in relatie tot het verzamelen van data. Wat weegt in zo’n geval zwaarder? Het bemachtigen van meer data en daarmee meer inkomsten? Of de privacy van de gebruiker?
Een ander voorbeeld van een ethisch dilemma is zichtbaar bij Amazon, waar medewerkers lange dagen achter elkaar maken met weinig pauzes om te zorgen dat de targets gehaald worden. In hoeverre wegen de werkomstandigheden van je medewerkers op tegen de targets die gehaald moeten worden?
