Kenners in de hockeywereld voorspellen voor hem een grote toekomst. Sterker, ze zien in Thijs van Dam de leider van de nieuwe generatie tophockeyers in ons land. Bescheiden als hij is, zal het toptalent dat zelf nooit zeggen. Thijs van Dam praat liever over hoe hij dagelijks keihard werkt aan zijn verdere ontwikkeling. Een verhaal over continu kijken én luisteren naar mensen die hem kunnen helpen bij zijn groei, over initiatief nemen, het incasseren van feedback, doorzetten en de parallellen met de Yacht-werkvloer.
Het grootste talent
Meteen aan het begin van het gesprek blijkt al dat Thijs van Dam (23) uit het juiste topsporthout is gesneden. En dat hij een echte teamplayer is. Ja, het WK van 2018 in het Indiase Bhubaneswar is tot nu toe het absolute hoogtepunt in zijn hockeycarrière. Maar nee, onverdeeld enthousiast over zijn verkiezing tot hét wereldtalent van dit toernooi is hij niet. “Als ik terugblik doet het nog steeds pijn dat we daar tweede zijn geworden door in de finale na shoot-outs te verliezen van België. Verdorie, wat waren we dicht bij het goud. Dat ik tien minuten na afloop van de finale werd uitgeroepen tot het grootste talent, dat kon me op dat moment gestolen worden. Hockey is een teamsport en daaraan is een individuele prijs ondergeschikt. De teleurstelling van het verlies overheerste.”
Flinke onderbreking door operatie
Thijs van Dam is inmiddels toch wel trots op die verkiezing, waardoor hij als jongeling flitsend van start ging bij het grote Oranje. Een operatie betekende vervolgens echter een flinke onderbreking. Langer dan gedacht en gehoopt stond hij aan de zijlijn. “Ik had al langere tijd last van mijn heup. Maar niet zo erg dat vrijuit sporten onmogelijk was. Een half jaar voor het WK in India wees onderzoek uit dat operatief ingrijpen noodzakelijk was. Door botvergroeiing werd mijn heup stijf en daardoor zou op termijn de boel daar kapot gaan. Gelukkig hoefde de operatie niet acuut plaats te vinden. Na het WK was prima.”
Ik ben leergierig, ik wil me elke dag verbeteren. Met alleen talent kom je er niet. Dat geldt voor iedereen. Voor mij als hockeyer, maar bijvoorbeeld ook voor Yacht-professionals.
Zo’n zes tot negen maanden zou het herstel duren, vertelden de artsen. “En dan denk ik zoals elke topsporter: over vijf maanden ben ik weer fit. Mooi ruimschoots voor aanvang van de Olympische Spelen van 2020 in Tokyo en ook nog op tijd voor het EK van 2019 in België.” Het liep anders. “Een geïrriteerde kniepees maakte dat ik die voorspelde negen maanden écht nodig had. Met als gevolg geen EK. En vervolgens staat corona de Spelen van dit jaar in de weg.”
Gaan voor het beste team
Tokyo 20 wordt Tokyo 21. Inmiddels heeft Thijs van Dam 45 interlands op zijn naam staan. Maar wie denkt dat de clubspeler van Rotterdam roept dat hij zeker van de partij is op de uitgestelde Spelen, heeft het mis. “Dat is lastig te zeggen. De bondscoach bepaalt en hij gaat altijd voor het beste team. Je kunt nog zo goed zijn als individuele speler, functioneer je niet in de speelstijl die door de coach is beoogd, dan val je af. Het is heel reëel om te stellen dat ik bij de selectie zit als ik fit ben, maar zeker is nog niets. Neem Valentin Verga en Bob de Voogd; beiden hebben meer dan 100 interlands op hun naam staan, maar toch vallen ze af. Wie ben ik dan om te zeggen dat ik er sowieso bij ben.”
Energie en tijd stoppen in ontwikkeling
Het gezegde ‘bescheidenheid siert de mens’ gaat zeker op voor Thijs van Dam. Wel geeft hij aan in zijn hockeycarrière naar het allerhoogste te streven. Met Oranje naar de Spelen - en goud winnen - is dan ook zijn doel. Daar werkt hij keihard voor. “Ik ben een speler die vaak in de spiegel kijkt voor mijn persoonlijke ontwikkeling. Zelfreflectie is belangrijk. Ik ben leergierig, ik wil me elke dag verbeteren. Met alleen talent kom je er niet. Dat geldt voor iedereen. Voor mij als hockeyer, maar bijvoorbeeld ook voor Yacht-professionals. Je moet altijd energie en tijd stoppen in je verdere ontwikkeling.”
Wil je op het hoogste niveau functioneren, dan moet je kritiek op de juiste wijze kunnen incasseren
Doorzettingsvermogen en discipline
Thijs van Dam heeft dan ook veel van zijn talentvolle leeftijdgenoten zien afhaken. “Ik bekeek onlangs de teamfoto van het Europees kampioenschap onder de 16. Van dat destijds succesvolle team is behalve ik slechts één andere speler tot Oranje doorgedrongen. Sterker, acht spelers van toen zijn al gestopt of spelen enkel nog op een veel lager niveau. Op 16- of 17-jarige leeftijd ontdek je ook andere interessante zaken in het leven. En je krijgt te maken met niet alleen tegenstand van leeftijdgenoten, maar ook van ervaren mannen die al jaren in de top meedraaien. Op meerdere vlakken worden je doorzettingsvermogen en discipline getest”, zo geeft Thijs van Dam aan, die zelf nooit motivatieproblemen heeft gekend om zich door te ontwikkelen tot het absolute topniveau.
Wellicht is die mentaliteit hem met de paplepel ingegeven. “Mijn vader zei altijd: als je beter wilt zijn dan de anderen dan moet je ook meer doen dan de anderen. Die uitspraak heb ik altijd in mijn achterhoofd gehouden. Tot op de dag van vandaag. Wel met een nuancering: aan meer doen voeg ik ‘maar wel de juiste dingen’ toe. Ik denk overigens dat deze uitspraak niet alleen in de sport opgaat, maar ook op de werkvloer.”
Zelf initiatief tonen
Als belangrijke competentie voor zijn ontwikkeling noemt Thijs van Dam ‘luisteren’. “Enerzijds naar al je teamgenoten. Je moet weten wat zij willen, zodat jij kunt achterhalen wat van jou in teamverband wordt verwacht. En ik luister én kijk veel naar ervaren teamgenoten als Mirco Pruyser en Jeroen Hertzberger. Jeroen is ook de aanvoerder van mijn clubteam Rotterdam. Zijn ongelooflijke gedrevenheid inspireert me. Hij is 34, maar staat nog elke dag op het veld met maar één doel: beter worden. Van hem krijg ik heel duidelijk mee wat je als professional moet doen en laten om de top te halen. Elke dag moet je je inzetten. Met intrinsieke motivatie. En initiatief tonen. Ook in het benaderen van mensen in je omgeving die je kunnen helpen bij jouw groei als topsporter.”
Kritiek kunnen incasseren
Goed kunnen omgaan met feedback is in het traject naar die top, en ook als je eenmaal daar bent aangekomen, heel belangrijk. “Wil je op het hoogste niveau functioneren, dan moet je kritiek op de juiste wijze kunnen incasseren. Een teammanager bij Oranje zei mij eens: feedback is hard op de inhoud, maar zacht op de persoon. Met andere woorden: wat je te horen krijgt gaat over hoe je functioneert, over hoe je in je sport kunt of moet verbeteren. Dat moet je dus niet op jou als persoon betrekken. Doe je dat wel, dan wordt het zwaar voor je en is de kans groot dat je slechter gaat presteren in plaats van beter. Volgens mij werkt het in de wereld van Yacht-professionals niet anders.”
Verbeteren tot in detail
Belangrijk leerdoel voor Thijs van Dam is het verhogen van zijn scorend vermogen. “Ik heb veel snelheid en sta bekend om mijn lange rushes. Met het geven van assists zit het dan ook prima, maar het zelf scoren kan beter. Het aantal doelpunten in Oranje, zeven, is voor een aanvaller niet in een juiste balans met het aantal van 45 wedstrijden. Mijn schot kan beter, zoals ook de tip-in. Bij Oranje werk ik daar hard aan met spitsentrainer en ex-tophockeyer Taco van de Hoondert. En ook met Ronald Brouwer, die in zijn actieve tijd in 220 interlands tot 80 doelpunten kwam. Hij is nu videoanalist. Met hem en Taco werk ik tot in detail aan het verbeteren van mijn skills op het vlak van scoren. Zoals ik ook kijk naar andere spelers die heel goed zijn op mijn mindere punten. Daar leer ik heel veel van.”
Het krijgen van vertrouwen
Continu oog én oor hebben voor de mensen in zijn omgeving die hem kunnen helpen bij zijn persoonlijke ontwikkeling. Dat typeert Thijs van Dam. Hij noemt in dit kader ook zijn clubtrainer Albert Kees Maneschijn als het over tactiek en analyseren gaat. Zo werkt Thijs van Dam dagelijks aan zijn talent als tophockeyer, om carrière te maken in zijn geliefde sport. En dat moet met het oog op de Spelen in Tokyo weer resulteren in het krijgen van vertrouwen van bondscoach Max Caldas. “Vertrouwen van je coach is zeker voor een jongeling heel belangrijk. Tijdens het WK in India voelde ik het geloof in mij van de coach overduidelijk. Max Caldas is gewoon heel sterk om je als speler te motiveren. Essentieel voor het leveren van topprestaties. Zonder vertrouwen raak je immers geen pepernoot.”
Topsporters versus Yacht professionals
Niet alleen Thijs van Dam, maar ook windsurfkampioen Kiran Badloe ziet interessante parallellen tussen topsporters en professionals op de werkvloer.
