Hoe geef je een zinvol en gelukkig leven vorm in (en met) de wereld van data science? Het is de centrale vraag van de sessie die Angelique Ruiter en Fabiënne Kortas verzorgen op donderdag 20 mei tijdens het event Women in Data Science. Vooruitlopend alvast een tip van de sluier, met – zo blijkt – sterke Japanse invloeden. Ikigai vormt het fundament onder het antwoord.
Ikigai een logische keuze
Volgens het Japanse gedachtegoed heeft ieder mens één of meerdere ikigai: een reden van bestaan, een passie die de moeite waard is om voor te leven. Vier aspecten komen erin samen: je houdt ervan, anderen hebben er voordeel bij, je kunt eraan verdienen en je bent er goed in. Wie het verhaal van Angelique en Fabiënne beluistert, trekt vroeg of laat ongetwijfeld de conclusie dat ikigai een logisch keuze is als basis voor hun boodschap tijdens Women in Data Science (WiDS).
Gedrag een belangrijke variabele
Kennismaken met beide Yacht-professionals geeft in ieder geval een hoog ikigai-gevoel. Op de eerste plaats: ze hebben plezier in wat ze doen. En ze zijn er goed in. Angelique is gedragswetenschapper. “Van oorsprong ben ik marktonderzoeker. Ik heb veel ervaring opgedaan in user research en daarbij is gedrag een belangrijke variabele. Als gepromoveerd sociologe heb ik me ontwikkeld tot gedragswetenschapper”, zo begint Angelique, die vervolgens aangeeft dat ze haar werkgeluk vooral haalt uit het motiveren van mensen om zich te blijven ontwikkelen op de arbeidsmarkt.
“Ik ben van nature heel nieuwsgierig, ik wil alles weten. Wat betreft werkplezier zit je dan natuurlijk als onderzoeker goed. Maar in mijn werk als gedragswetenschapper komt daar nadrukkelijk een element bij. Een element waar anderen baat bij hebben, in lijn dus met de ikigai-gedachte. Ik kan namelijk interventies bedenken die mensen ertoe aanzetten om hun carrière een andere richting te geven, bijvoorbeeld door een opleiding te gaan volgen. Velen zien daartegenop, of zien het nut er niet van in. COVID-19 heeft echter de digitalisering flink versneld, waardoor veel banen overbodig worden. PWC stelde onlangs dat 1,6 miljoen banen dreigen te vervallen. Door de digitalisering en automatisering verandert het beroepenlandschap drastisch. Wil je niet buiten de boot de vallen door alle ontwikkelingen, dan moet je aan je skills blijven werken. Mensen daarin stimuleren geeft mij veel voldoening. Ik vind het belangrijk dat iedereen kan blijven meedoen, zodat de verschillen tussen arm en rijk niet nog verder oplopen.”
Positieve invloed op de wereld
De reden dat Angelique en Fabiënne elkaar vinden voor de sessie tijdens WiDS, zit voor een belangrijk deel in het complementaire in hun banen. In de dagelijkse praktijk is Fabiënne veel meer dan Angelique bezig met feiten en cijfers. Niet vreemd natuurlijk voor een data-analist. “Ik heb een bedrijfskundige achtergrond, maar ben altijd bovengemiddeld geïnteresseerd geweest in IT. Na mijn studie ben ik als trainee bij Yacht aan de slag gegaan, waarbij ik vanaf dag één wist voor welk type bedrijven ik wilde werken. Namelijk voor bedrijven die niet alleen voor cijfers gaan, maar ook daadwerkelijk een positieve invloed op de wereld willen hebben.”
Purpose economy
Angelique en Fabiënne voelen zich niet alleen met elkaar verbonden door het complementaire karakter van hun werk, maar ook door hun levensinstelling. Beiden ervaren dat de grenzen zijn bereikt van het systeem waarin economische groei boven alles gaat. De sociale en ecologische alarmbellen gaan af. Grondstoffen raken op, mensen uitgeput. Angelique: “Dat maakt dat de betekeniseconomie, de purpose economy noodzaak wordt voor onze Westerse maatschappij. Een economie die geluk en welzijn geeft in plaats van enkel economische winst. En het is deze nieuwe wind die de benadering vanuit ikigai zo populair en voor onze sessie zo logisch maakt.”
Ze vervolgt: “Onderzoek wijst uit dat als je werk bijdraagt aan het helpen van anderen, vanuit een altruïstische motivatie, je zelf ook gelukkig(er) wordt. Bedrijven als geheel kunnen een positievere werkomgeving creëren als hun medewerkers meer compassie hebben. Ook worden er lagere niveaus van angst en depressie waargenomen bij mensen die hart hebben voor anderen en de leefomgeving. Een ander mooi voorbeeld uit alle research is het feit dat door vrijwilligerswerk een hogere levensverwachting kan ontstaan als het wordt gedaan zonder gedachten aan zelfverrijking.”
Holistisch perspectief
Woorden die Fabiënne als muziek in de oren klinken. “Temeer omdat de wereld van data ook meer en meer verstrengeld raakt met de purpose economy. De grenzen vervagen en er wordt een meer holistisch perspectief aangenomen. Data science is natuurlijk van oorsprong vooral feitelijk en gebaseerd op wetenschap en onderzoek. Toch is er veel waarde te behalen door dit te combineren met de emotionele, empathische en creatieve kant in ieder van ons.”
Een gelukkig en zinvol leven
Tijdens het event WiDS brengt Fabiënne meerdere voorbeelden in diverse vakgebieden. Vanuit haar enthousiasme over ontwikkelingen bij haar huidige opdrachtgever, een waste-to-productbedrijf, geeft ze er alvast een paar prijs als opwarmer. “Op basis van data wordt binnen het bedrijf bijvoorbeeld gekeken naar hoe de routes verder te optimaliseren, zodat ze nog efficiënter zijn en de uitstoot van de vrachtwagens verder wordt geminimaliseerd. Ook wordt met behulp van alle beschikbare data gewerkt aan het verhogen van het recyclingpercentage. Het zijn mooie uitdagingen waarin alles wat mij voldoening geeft samenkomt, namelijk het puzzelen met data met als resultaat een bijdrage aan een betere wereld.” Zo brengt Fabiënne de componenten van ikigai elke dag in de praktijk: passie en kunde voor je (betaalde) werk, met effect voor een duurzaam bestaan. Oftewel: een gelukkig en zinvol leven in én met data science.
Op de hoogte blijven van Women in Data Science?Check onze blogs, tips van experts en masterclasses
