Wat hebben Joint Strike Fighters, hamburgers, appartementencomplexen en papieren koffiebekers gemeen? Je vindt hun productie- en logistieke processen allemaal terug in AI. Oftewel in een digital twin, die de volledige supply chain kopieert en doorrekent. Sterker nog, die zélf beslissingen neemt om die te verbeteren. Toekomstmuziek? Zeker niet, zo blijkt op ons event ‘De kracht van digital twins’ op 30 september.
Wat is de kracht van een digital twin? En hoe verandert deze techniek de manier van werken? Na eerdere events over AI, data en generatiemanagement in de supply chain, gaan we nu verder de diepte in met bedrijfseconoom Walther Ploos van Amstel. Hij trapt af met een krachtig voorbeeld dat laat zien wat digital twins nu al mogelijk maken: het productieproces van de Joint Strike Fighter.
Grip op complexe ketens
Eén JSF-vliegtuig wordt tegelijkertijd op tientallen locaties verspreid over 9 landen gebouwd. “Zonder digital twin had dat nooit gekund”, legt Walther uit. “In een virtueel model komen alle productie- en logistieke processen bij elkaar. Daardoor kun je realtime monitoren of alles op schema ligt, of vertraging dreigt en waar je moet bijsturen.”
Een digital twin helpt om grip te houden op extreem complexe ketens. En precies dat maakt de technologie bij uitstek geschikt voor supply chains waarin veel partijen samenwerken.
Barbecue-alarm!
Hij kijkt de zaal rond en wijst een van de aanwezigen aan: “Ik zie dat jij van een grote supermarktketen bent. Werken jullie met het barbecue-alarm?”
“Haha, ja klopt.”
“Dat barbecue-alarm is dus een typisch voorbeeld van een digital twin”, vervolgt Walther. “Het gebruikt onder meer weerdata, klantgedrag en voorraadniveaus om te voorspellen dat het barbecueweer wordt. En zo weet deze supply-chainmanager al dagen van tevoren: we hebben meer hamburgers en kolen nodig, een andere schapindeling of promo-actie én meer vrachtwagens om alles op tijd in 700 winkels te krijgen.”
Slim plannen in de bouw
“Mensen uit de bouwsector in de zaal?” Enkele handen gaan omhoog. “Ook in jullie sector kan een digital twin het verschil maken. Neem de nieuwbouw van een appartementencomplex. Daar lopen vakmensen van meerdere onderaannemers rond. Je wilt natuurlijk niet dat die elkaar in de weg lopen of op elkaars werk moeten wachten. Dankzij de digitale versie van het gebouw weet elke vakgroep realtime wat de status is en of de planning moet worden aangepast. De digital twin signaleert dat niet alleen, maar rekent scenario’s door en doet zélf suggesties om het werk slimmer te plannen.”
De rol van supply-chainprofessionals
Zo’n digital twin is dus geen simpel dashboard dat alleen terugblikt. Het is een virtueel systeem dat zelfstandig verbanden legt én proactief aanstuurt. En nu wordt het pas echt interessant. Want als de tool zélf verbanden legt en bijstuurt, wat blijft er dan nog over voor planners en supply-chainmanagers?
“Juist dan wordt het belangrijk om niet alleen het systeem te begrijpen, maar vooral ook de context waarin het werkt”, benadrukt Walther. “Je hebt daarvoor data nodig uit de hele keten: van productie en inkoop tot planning, transport en verkoop. Plus: je moet weten wát je meet, waarom je het meet en wat de gevolgen zijn van beslissingen die AI neemt. En de data moeten volledig en betrouwbaar zijn. Anders bouw je een prachtig model op drijfzand. Dan nemen algoritmes beslissingen op basis van verkeerde aannames.”
Data uit verschillende systemen
Hij kijkt de zaal rond. “Wie van jullie heeft de data écht goed georganiseerd?” Een paar handen gaan aarzelend omhoog. “Wij worstelen met ontbrekende data in de keten, vooral als we met meerdere leveranciers samenwerken.” Een ander noemt de uitdaging van data uit verschillende systemen.
Walther knikt: “Het kan ook niet allemaal in één keer goed. Het begint met bewustwording: welke data zijn er, wie beheert die en hoe kunnen we die betrouwbaar en realtime ontsluiten? Plus: bedenk met elkaar wat je precies met de digital twin wilt bereiken.” Hij benadrukt het belang van het formuleren van duidelijke doelen op 3 niveaus:
- Strategisch: Wat wil je als organisatie bereiken? Denk aan meer wendbaarheid, lagere kosten of hogere leverbetrouwbaarheid.
- Tactisch: Welke ketenprocessen wil je optimaliseren of digitaliseren om dat doel te bereiken?
- Operationeel: Hoe vertaal je dat naar concrete acties in je dagelijkse operatie? Denk aan inzet van resources, voorraadniveaus of transportplannen.
Een digital twin bouwen vraagt om visie, samenwerking en een stevig fundament. Maar hoe pak je dat aan? Walther sluit af met 5 heldere stappen voor iedereen die morgen aan de slag wil:
- Beoordeel bedrijfsbehoeften: Definieer doelstellingen en identificeer specifieke doelen of uitdagingen die je met AI-oplossingen kunt aanpakken.
- Kies de juiste aanbieders: Selecteer AI-tools en -aanbieders die aansluiten bij de eisen van de organisatie.
- Gebruik hoogwaardige data: Investeer in robuuste processen voor dataverzameling en -opslag om de nauwkeurigheid van voorspellingen te verbeteren.
- Betrek stakeholders: Informeer alle betrokkenen over de voordelen van AI en stel kaders op voor privacy, eerlijkheid en het beperken van bias.
- Monitor en verbeter continu: Evalueer AI-modellen voortdurend en pas ze aan op veranderende marktomstandigheden.
Van visie naar praktijk
Na de pauze is het tijd voor praktijkervaring. Hoe zet je een digital twin in om echte impact te maken? Roland van Bussel, Operations Director bij Moonen Packaging in Weert, laat zien hoe zijn bedrijf dat doet.
Bij Moonen Packaging staat duurzaamheid stevig op de agenda. Roland: “De druk op CO₂-reductie is enorm. Tegelijkertijd wordt de wet- en regelgeving steeds strenger, waardoor onze klanten steeds meer van ons als verpakkingsleverancier verwachten.”
Dilemma’s? Nee, kansen!
“Duurzaamheid brengt ook vragen met zich mee. Neem het hergebruiken van papieren koffiebekers. Die moeten worden opgehaald, gerecycled en weer opnieuw verspreid. Dat is misschien niet vanaf dag één duurzamer en zeker niet sneller. Maar wij kiezen ervoor om in plaats van dilemma’s vooral kansen te zien.”
Om die kansen concreet te maken, heeft Moonen 5 krachtige impact-statements geformuleerd. Roland: “Dit zijn heldere doelen die richting geven aan alles wat we de komende 5 jaar doen. En digital twins helpen ons die doelen te realiseren: ze maken prestaties inzichtelijk, helpen ons proactief bij te sturen en ondersteunen datagedreven besluitvorming in de hele keten.”
De 5 impact-statements van Moonen Packaging en rol van digital twins:
- Volledig CO₂-neutraal leveren
“Van binnenkomst tot levering: onze verpakkingen gaan zoveel mogelijk CO₂-neutraal de deur uit. Ons pand draait op 8.000 zonnepanelen en we kiezen voor CO₂-neutrale vervoerders. Met digital twins sturen we realtime bij om uitstoot te minimaliseren.”
- De duurzaamste verpakkingsleverancier van Nederland zijn
“We gebruiken klantdata en digital twins om verpakkingen te vergelijken, scenario’s door te rekenen en assortimentskeuzes te onderbouwen. Op basis daarvan gaan we het gesprek aan met klanten en leveranciers om de hele keten te verduurzamen.”
- Duurzaam transport mogelijk maken
“Onze systemen zijn realtime gekoppeld aan die van vervoerders. De digital twin maakt inzichtelijk waar we CO₂ besparen en waar we slimmer kunnen plannen. Die inzichten delen we proactief.”
- Duurzaam werken, ook in gedrag
“Nieuwe collega’s starten altijd met een duurzaamheidstraining. Met hulp van data en digital twins sturen we op gedrag en cultuurverandering in onze organisatie.”
- Het magazijn van de toekomst realiseren
“We werken toe naar een scanvrij magazijn. Met AI-camera’s op trucks bouwen we een digital twin van ons warehouse, waarmee we processen slimmer maken en het aantal bewegingen en handelingen – en dus ook de impact – flink verlagen.”
Roland sluit af met een tip. “Begin gewoon, ook als je nog niet alles zeker weet. Juist dán, want het maken van fouten is vaak het begin van ondernemerschap. Daarom zijn wij bij Moonen een bedrijf van pilots, van dóen. Met de juiste mindset kun je ontzettend veel bereiken. Let’s unpack the future together!”
Tijd voor discussie
Walther Ploos van Amstel komt weer naar voren voor een interactieve afsluiting. “Ik wil graag wat stellingen met jullie delen.”
Stelling 1: Meer omzet maken met een digital twin is belangrijker dan kosten besparen.
Deze stelling leidt tot een levendige discussie in de zaal. Voor sommigen ligt de focus op waarde en marge, voor anderen op operationele efficiency en klantgerichtheid. Wat duidelijk wordt: de mogelijkheden van digital twins raken álle onderdelen van de organisatie, van supply chain tot sales en van onderhoud tot personeelsplanning.
Stelling 2: De CFO moet de product-owner zijn van de digital twin – alles draait om geld.
Ook deze stelling zet de zaal aan het denken. Moet finance het voortouw nemen? Of juist operations, vanwege de praktische toepassingen? Een eenduidig antwoord blijft uit. Walther lacht: “Interessant. Daar kom ik een volgende keer graag op terug. We hebben in elk geval genoeg stof om dadelijk tijdens de netwerkborrel over door te praten.”
