3D-bouwtekeningen zorgen voor een goede samenwerking en reductie van faalkosten. Dankzij building information modelling, oftewel BIM, worden knelpunten in een vroeg stadium ontdekt en clashes buiten voorkomen. “Het werk van de werkvoorbereider blijft bestaan, maar de manier van werken wijzigt.” Rudger Hermsen, werkvoorbereider bij Slokker Bouwgroep, kijkt nu al uit naar 4D- en 5D-modelleren.
Rosa Spier Huis
BIM is niet nieuw voor Slokker Bouwgroep, maar de veelzijdige toepassing zoals nu ingezet bij het project van het Rosa Spier Huis wel. Rudger is de werkvoorbereider van dit project en vertelt over het Rosa Spier Huis en zijn mogelijkheden. “Dit project wordt gebouwd voor musici, fotografen, schilders, beeldhouwers en filosofen. Bekende en minder bekende kunstenaars. Het gaat om twee appartementencomplexen met 92 aanleunwoningen en een cultuur- en zorggebouw. Het cultuur- en zorggebouw krijgt 45 zorgeenheden, geschikt voor intensieve zorg. In het midden van het centrum bevindt zich het kloppende hart met onder andere een fysiotherapeut, een kapper, de administratie en de technische dienst. Daarboven komt een grand café, een bibliotheek en een echt theater voor bewoners. Daaromheen komen dan muziekstudio’s en ateliers, zo kunnen de bewoners hun beroep ook op latere leeftijd blijven uitoefenen.”
Qua engineering is er een nauwere samenwerking mogelijkRudger Hermsen, Werkvoorbereider bij Slokker Bouwgroep
BIM
Rudger maakt gebruik van het programma Solibri. “De architect en de constructeur maken een opzet en alle kaders die zij tekenen, vullen wij in met deelmodellen van onderaannemers en leveranciers”, legt Rudger uit. “De prefableverancier tekent alleen de prefabonderdelen in. Het bestand dat zij aanleveren wordt ingelezen, het kader dat daarvoor staat wordt dan opgevuld, compleet met profilering en alles erop en eraan. Het hekwerk wordt aangeleverd door een andere leverancier. Die twee modellen worden over elkaar heen geplaatst. De leveranciers kunnen dan onderling afstemmen waar de hulzen ingestort worden, die de hekkenleverancier nodig heeft voor het indraaien van de bouten. Dat vind ik echt geweldig aan dit programma. Geen platte tekeningen meer die naast elkaar worden gehouden.” Als modellen met elkaar botsen, krijgt Rudger daar een melding van. Door het model in 3D te bekijken, krijgt hij een goed beeld van de situatie. Dit beeld wordt in een presentatie verwerkt en naar de betreffende leverancier verstuurd. Zo kan de leverancier zijn model en de onderdelen hierop aanpassen. Rudger: “Qua engineering is er een nauwere samenwerking mogelijk.”
Een technisch tekenaar is nu veel meer een programmeur en modelleur geworden
Samenwerking
“De bouw is enigszins conservatief en huiverig voor vernieuwingen”, volgens Rudger. Nog niet alle onderaannemers en leveranciers kunnen 3D-modelleren, al zoekt Slokker bewust naar de aanwezigheid van deze expertise bij de betrokken partners. Rudger: “Alles dient in 3D uitgewerkt te worden volgens het BIM-protocol. Kozijnen krijgen dan de codering ‘kozijn’, zodat het systeem dit bij het inlezen ook goed kan registreren. Een technisch tekenaar is nu veel meer een programmeur en modelleur geworden.”
Naast de leveranciers die er niet mee werken, zijn er ook leveranciers die er deels mee werken. Als hun eigen productieproces nog niet op orde is, wordt er in 3D gemodelleerd en in 2D geproduceerd. Rudger: “Dan moet je wel heel consequent zijn in het doorvoeren van wijzigingen.”
Details
Rudger Hermsen is als werkvoorbereider nu nog wel langer bezig. “Daarom moet je al eerder bij het project betrokken zijn”, zegt hij. “Voor de start moet er al meer gedaan zijn dan voorheen. In de gewenste situatie is alles van tevoren uitgewerkt en als alle betrokken partijen meewerken, is dat ook mogelijk.” Rudger houdt in de gaten of alles haalbaar en maakbaar is, binnen het budget. “Voor het Rosa Spier Huis was er in de gevel een gevelband bedacht op gelijke hoogte met de balkons. Terugliggend metselwerk met daarop een gevelplaat verlijmd en mechanisch verwerkt. Dat kan veel simpeler, dus daar worden nu prefab-elementen voor gebruikt. Dat voorkomt een heleboel extra handelingen.”
Buiten
“Nu is in het 3D-model te zien dat een booranker botst op de verankering van de vloer. Plaats deze een paar centimeter omhoog en er is niets aan de hand. Omdat alles makkelijker te monteren is en beter pasbaar wordt gemaakt, wordt het werk buiten makkelijker.” Bij het Rosa Spier Huis werd over twee prefabwanden een stalen ligger van zestien meter lang en één meter hoog gelegd. Dan moeten de gaten goed overeenkomen. De balk kon zonder problemen worden neergelegd. “Maar,” geeft Rudger aan, “het is nog wel lastig om van een 3D- naar een goede 2D-werktekening te gaan. De vertaalslag van binnen naar buiten gaat in samenspraak met de uitvoerder. Deze manier van werken vraagt veel nauwkeurigheid van de jongens buiten en maatvoering tot op de millimeter. Extra opleiding is daarom wel nodig.”
In mijn ogen is stilstand achteruitgang. Je moet blijven leren, ook in de praktijk. Elk gebouw is weer anders en vergt andere aandacht
Vooruitgang
Slokker Bouwgroep zorgt voor goed opgeleide mensen en nodigt met regelmaat experts uit. Rudger: “In mijn ogen is stilstand achteruitgang. Je moet blijven leren, ook in de praktijk. Elk gebouw is weer anders en vergt andere aandacht.” Rudger weet al welke dingen hij in een volgend project anders aanpakt. Met name op het gebied van afstemming met onderaannemers en leveranciers en de grip die je daar zelf op houdt. Als de organisatie het 3D-modelleren goed onder de knie krijgt, lijkt het Rudger interessant om door te pakken met 4D en 5D.
