Wandelend door de straten in het centrum van Elburg lijkt het alsof de tijd heeft stilgestaan en je waant je in de middeleeuwen. Het is dan ook nogal een uitdaging om deze historierijke plaats te upgraden volgens de laatste duurzame wet- en regelgeving. Burgemeester Jan Nathan Rozendaal is in de gelukkige omstandigheid dat zijn gemeente betrokken burgers kent en hij kijkt dan ook uit naar innovatieve burgerinitiatieven.
Burgemeester Rozendaal is trots op zijn gemeente en zijn inwoners. Hij omschrijft zijn stad als: “Een heel mooi stadje met mooie landschappen daaromheen. Landgoederen, Veluwe met bos, heide, zandverstuivingen, enzovoorts, maar ook de Veluwerandmeren met open weidegebied. Dus op een kleine oppervlakte een enorm afwisselend landschap.” Kenmerkend voor Elburg zijn onder meer de Vispoort, de oude straatjes, het oude klooster en de oude kerk. Volgens de burgervader heeft de binnenstad de hoogste monumentendichtheid van heel Nederland en zijn er maar liefst 250 monumenten in deze zeer kleine stad. De historische binnenstad is eind 14e eeuw in slechts een paar jaar tijd gebouwd. Voor hemzelf is de kloostertuin favoriet. “Dan heb je zo’n stadje dat altijd levendig is en dan kom je in zo’n kloostertuin, je ervaart rust en dan zie je de ooievaars op hun nest zitten. Ik vind dat een hele mooie plek midden in de stad.”
Laagvliegers
Met zijn historie en zijn prachtige natuurgebied trekt de gemeente Elburg natuurlijk ook veel recreanten aan. En daarom is onder andere Elburg niet blij met de geplande lage vliegroutes vanuit Lelystad Airport. Burgemeester Jan Nathan Rozendaal: “Dit zorgt voor onrust op de Veluwe en dat is echt niet acceptabel.” Aan de andere kant zegt hij dat het natuurlijk ook economische kansen kan bieden.
4e economische regio
Elburg is een gemeente in ontwikkeling volgens de burgemeester: “Met enige nuancering dat het een kleine gemeente is met 23.000 inwoners, maar we staan aan de vooravond van 200 nieuwe woningen, een compleet nieuwe woonwijk die erbij komt, dat is wel ontwikkeling ja.” Het is ook tijd voor nieuwe woningen, want er is al langere tijd meer vraag dan woningaanbod. En uiteraard wordt dit een woonwijk los van het gas.
Die ontwikkeling zie je ook met bedrijventerreinen. Jan Nathan Rozendaal: “Er komt ook een nieuw bedrijventerrein bij als het stikstofprobleem is opgelost. Maar daar heeft heel Nederland last van nu.” Samen met 21 andere gemeenten valt Elburg onder de economische regio Zwolle. Zij willen de 4e economische regio van Nederland worden. Gemeenten met ambitie. Om groei te realiseren, wordt er op dit moment hard gewerkt aan plannen voor woningbouw, economie en bereikbaarheid.
Files op de A28
Als vierde regio is bereikbaarheid van enorm belang, maar op dit moment nemen de files alleen maar toe. Tijd voor maatregelen dus, volgens burgemeester Rozendaal wordt er druk gelobbyd in Den Haag. Aan de kwaliteit van de A28 wordt al wel gewerkt. Wat de lokale overheden samen met de provincie oppakken, is het omliggende wegennet door middel van beter openbaar vervoer en snelfietspaden.
Warm huishouden
Duurzame warmte hoort ook bij de ontwikkeling van Elburg; ook deze gemeente buigt zich over de warmtevisie. Nieuwe woningen zijn goed geïsoleerd, maar kijkend naar zijn eigen jaren 70-woning zegt de burgervader: “Zo’n woning krijg je niet zodanig geïsoleerd dat je met hele lage temperatuur-warmte kunt gaan werken of je moet er echt heel veel geld in stoppen en die complete woning strippen, maar dat verdien je nooit terug. Dus dat is best wel een lastige opgave.”
De gemeente is drukdoende met het faciliteren van samenkomsten om mensen bij elkaar te brengen en om kennis en ervaring aan te reiken. “Je ziet ook dat er veel vanuit de samenleving zelf komt. Dat de mensen zelf ideeën verzamelen: ‘Wat kunnen wij nou doen?’ Dat is wel heel erg mooi.” Zo’n mooi burgerinitiatief is bijvoorbeeld de collectieve inkoop van zonnepanelen.
Initiatiefrijke samenleving
Monumenten en duurzaamheid samengaan kan ook een ingewikkeld verhaal worden volgens burgemeester Rozendaal. Hij is dan ook erg benieuwd naar de uiteindelijke oplossingen voor de binnenstad. “Dat is een zoektocht. Er kan best veel, maar dit zijn vaak forse investeringen.” Bewuste burgers zoeken elkaar op en zetten de schouders er zelf al onder. De burgemeester noemt enkele initiatieven. “Er zijn nu drie musea en een horecaondernemer die samen kijken of ze in de binnenstad een warmtenet kunnen aanleggen. En een ander voorbeeld is dat de naast de stad gelegen waterzuivering gaat kijken of ze het groene gas dat zij produceren kunnen koppelen aan de stad. Dus je moet echt op andere manieren denken als je zo’n oude stad duurzaam wilt maken. Dan moet je op zoek naar innovatieve vormen om dat voor elkaar te krijgen.”
Voorbeeldproject
Nog zo’n prachtig voorbeeld van vooruitstrevend bewonersinitiatief heeft betrekking op Huis Schouwenburg. Burgemeester Rozendaal: “Hoe kun je met behoud van historisch aanzicht aan de binnenkant verduurzamen?” De bewoners, waaronder een architect, hebben nieuwe manieren gevonden om door middel van wandverwarming, een grote pelletkachel en speciale manieren van lichtinval een duurzame woning te creëren.
En in de tussentijd houdt de Botterstichting – bestaande uit 150 vrijwilligers – zich bezig met nieuwe aandrijftechnieken ter vervanging van de dieselmotoren.
Elburg bereidt zich voor op een duurzame uitbreiding: “Met behoud van het historische karakter en uitbreiding op een verantwoorde manier en passend in de omgeving”, aldus de burgemeester.
