Als enige stad in Twente kan Almelo binnen afzienbare tijd genieten van een havenkom in de binnenstad. Het stadsbeeld wordt niet alleen aantrekkelijker, maar meteen ook klimaatproof gemaakt. Arjen van Hofwegen, gedetacheerd door Yacht als senior werkvoorbereider bij de gemeente Almelo, heeft al vele uren aan de tekentafel doorgebracht om zijn bijdrage te leveren aan dit prachtige ontwerp.
Zijn interesse voor het ontwerpen van civieltechnische constructies is groot. Altijd al geweest. Als kleine jongen tekende hij ze al. Vandaag de dag gaat zijn technische hart sneller kloppen wanneer het resultaat net zo mooi is als bedacht.
Gedetacheerd
Arjen wordt al ruim zeventien jaar gedetacheerd, maar kent pas drie opdrachtgevers. Op dit moment werkt hij aan de terugkeer van de havenkom in de binnenstad van Almelo. Een project waar hij al vier jaar mee bezig is. Arjen: ”In 1953 is de havenkom in de binnenstad gedempt. De havenkom was een uitloper van het Twentekanaal en het Overijssels Kanaal. In het verleden erg belangrijk voor de textielindustrie.” De functie van de havenkom die nu aangelegd wordt, is een andere dan die van weleer. Maar lage boten kunnen het centrum binnenkort gewoon weer binnenvaren.
Ondergrondse en bovengrondse werken
In 2016 werden de eerste gebouwen gesloopt om ruimte te maken voor dit project. Arjen: “Gedurende die sloop zijn de riolering, kabels en leidingen meteen verlegd.” Maar er is nog veel meer ondergronds dat letterlijk in de weg ligt. Het kanaal kruist een weg, daar komt dus nog een brug. Voor de leidingen onder deze weg wordt, in overleg met het nutsbedrijf, een zinker gemaakt. En dan is er nog de markt. Almelo heeft twee keer per week markt in het centrum. De marktlui zijn tot veel bereid, maar iedere week verkassen door werkzaamheden is te veel gevraagd. In samenspraak met de aannemer is er een fasering bedacht waar alle betrokken partijen zich in kunnen vinden.
Technisch ontwerp
Arjen: “De eerste ideeën vanuit de stedenbouwkundige zijn door mij uitgewerkt tot een technisch ontwerp met daarin de juiste maten. Voor het volledige project heb ik een aanbesteding uitgeschreven.” Arjen is thuis in civieltechnische constructies, maar niet in waterbouwkundige werken. Samen met de gemeente en de aannemer is het technische ontwerp verder uitgewerkt; compleet met fontein, damwand en kademuur.
Digitaal tekenen
In zijn eerste leerjaar aan het mbo voor grond-, weg- en waterbouw, leerde Arjen om met potlood te tekenen. Vanaf zijn tweede leerjaar mocht dit digitaal. Nu werkt hij met het CAD-computerprogramma MicroStation. Niets bijzonders, naar eigen zeggen. Een programma waar veel gemeenten mee werken en waarmee bestandsformaten, zoals AutoCAD, uitwisselbaar zijn. Arjen: “Je start met de bestaande informatie als ondergrond en vervolgens werk je het idee van de verkeerskundige of de stedenbouwkundige uit. De ene keer laat je je eerste ontwerp zien aan beheer, een andere keer aan de raad.” Arjen vertelt dat 2D-tekenen vaak al voldoende is. Voor wegen bijvoorbeeld is niet meer nodig. Arjen: “Vanuit interesse en omdat het soms handig is, teken ik ook in 3D.” Om zichzelf daarin verder te ontwikkelen, volgt hij nu een cursus 3D-tekenen. Zijn verwachting is dat de uiteindelijke versie, vanaf de technische tekening, visueel completer wordt. Ingevuld met kleuren, auto’s en mensen.
Natuurstenen trap
Aan het einde van de aan te leggen havenkom komen natuurstenen traptreden. Arjen: “De traptreden komen in vier niveaus omhoog. Mensen kunnen daar lekker gaan zitten en genieten van en aan het water. Dit ontwerp was wel een dingetje, en nog steeds.” Arjen is maar liefst anderhalf jaar geleden begonnen met de eerste tekeningen hiervoor – in 3D overigens. Arjen: “Het gaat om de binnenstad, dus dit moet er mooi uitzien. Maar hoe vorm je de traptreden? En welk materiaal ga je daarvoor gebruiken?” De treden hebben nu een sculptuurachtige vorm gekregen en met behulp van de natuursteenleverancier is er een mooie steensoort uitgekozen. Arjen: “Het moet in één keer goed, je doet het niet nog een keer over.”
Tekenen: do’s en don’ts
In een proces vormen verschillende tekeningen samen een geheel. NCLS is de standaard waarmee gewerkt wordt. Arjen: “Wij tekenen op coördinaten. Daar moet het in werkelijkheid mee overeenkomen, anders weet je niet waar je bent. Denk alleen al aan het uitzetten van het werk door de landmeters.” Netjes tekenen vraagt ook de nodige aandacht volgens hem. In het programma werk je tot op een tiende millimeter nauwkeurig. “Moeten verschillende lijnen op elkaar aansluiten, teken dit dan ook zo. Anders kun je niet arceren, inkleuren of hoeveelheden bepalen.”
Klimaatverandering
Veelbesproken onderwerpen zoals hittestress en de te verwachten extreme regenbuien zijn ook meegenomen in dit project. Het kanaal helpt om de binnenstad af te koelen. Maar de haven helpt ook bij het afvoeren van een teveel aan regenwater. Arjen: “Dat is allemaal zo berekend en ontworpen. Het rioolstelsel alleen kan dit niet aan, maar daar is ook geen rioolstelsel voor te bouwen.” Ook de bestrating is nu zo ontworpen dat het regenwater niet de winkels, maar het kanaal instroomt. Voor Arjen zijn er in ieder geval meer dan genoeg thema’s om rekening mee te houden bij de totstandkoming van dit mooie project. De verwachting is dat de havenkom medio november 2019 gereed is.
