Zet als organisatie de next step met zelfsturende teams Cover

Zet als organisatie de next step met zelfsturende teams

Geen leidinggevende die beslissingen maakt, maar het team van ambitieuze professionals zelf. In zelfsturende teams dragen alle members veel verantwoordelijkheid en bepalen hun eigen deadlines en doelen. Hierdoor zijn zelfsturende teams gemotiveerder en efficiënter dan traditionele teams.

Op deze pagina:

Een zelfsturend team bepaalt zelf de doelen en verdeelt zelf de taken Sander van der Poel, change manager bij Bol.com via Yacht

De voordelen van een zelfsturend team

De team-members van een zelfsturend team zijn zeer ervaren en hebben veel expertise binnen hun eigen vakgebied. Ze kunnen zelf inschatten wat ze wel en niet kunnen en daardoor hun eigen doelen en deadlines stellen. Als dit goed gebeurt, maakt het team altijd waar wat ze beloven. 

Zo worden organisaties productiever. Het delen van de volle verantwoordelijkheid, het afwisselende werk en de zelfstandigheid geeft team-members zelfvertrouwen en motivatie. 

Welke eigenschappen zijn nodig om deel uit te maken van een zelfsturend team?

Als zelfsturende teamplayer moet je jouw collega’s motiveren en corrigeren. Je moet assertief en communicatief zijn om als team het beste werk op te leveren. Je hebt de expertise en ervaring om zelf structuur aan te brengen en vervolgens zelfstandig je werk uit te voeren. Je voelt eigenaarschap over wat je doet en streeft altijd naar het beste. 

Daarnaast is het belangrijk dat het team uit verschillende expertises bestaat, zodat iedereen een eigen taak heeft. Zelfsturende teams werken in principe altijd volgens de agile-filosofie.

Hoe blink je uit als zelfsturend team?

Een zelfsturend team klinkt voor veel organisaties als een ideaal concept. Het bespaart de kosten van een projectmanager en je team bestaat uit gemotiveerde professionals die goed presteren. Dat betekent niet dat een zelfsturend team per definitie succesvol is. Hiervoor moet zelfsturing aan de volgende 4 eisen voldoen: 

  1. Neem de tijd
  2. Duidelijke taakverdeling
  3. Stel haalbare doelen
  4. Blijf elkaar checken

1. Neem de tijd

Het invoeren van een zelfsturend team vraagt veel tijd, geduld, scholing en begeleiding. En als je eenmaal van start gaat, gaat het zelden de eerste keer goed. Met de juiste tijd en aandacht, groeit er vanzelf een team dat uitblinkt.

2. Duidelijke taakverdeling

Een zelfsturend team bestaat uit professionals met verschillende expertises. Zo kunnen ze allemaal een eigen taak krijgen waardoor ze gezamenlijk het beste werk leveren. Een onduidelijke taakverdeling gaat ten koste van de effectiviteit en dus van de prestaties van het team.

3. Stel haalbare doelen

Stel doelen die je kunt waarmaken, want als zelfsturend team ben je ook zelf verantwoordelijk voor wat je oplevert. Sander van der poel is, via Yacht, change manager bij Bol.com en werkt regelmatig in en met zelfsturende teams. “Blijf jezelf verbeteren, maar ga niet bluffen. Stel haalbare doelen en deadlines.”

4. Blijf elkaar checken

Team members werken zelfstandig en hebben veel vrijheid. Maar het is belangrijk om elkaar te blijven controleren en om feedback te blijven geven en nemen. Alleen zo blijft de effectiviteit en kwaliteit van je team groeien. 

Belbin: vind de juiste professionals voor de 9 teamrollen

Met Belbin werk je effectief aan de 4 bovenstaande stappen. Een zelfsturend team moet namelijk zo zijn samengesteld dat iedereen elkaar aanvult. De synergie onderscheidt zelfsturende teams van traditionele teams. Daarbij moet het team de juiste verhouding van persoonlijkheden hebben, want dat is bepalend voor een prettige samenwerking

De 9 natuurlijke teamrollen van Belbin zijn hiervoor een goed uitgangspunt. Wanneer elke rol door een team member wordt opgepakt verlopen de processen binnen een zelfsturend team soepel en efficiënt. 

Belbin: vind de juiste professionals voor de 9 teamrollen
Belbin: vind de juiste professionals voor de 9 teamrollen
De 9 teamrollen van het Belbin-model zijn:

  1. Brononderzoeker: extraverte rol voor iemand die makkelijk contacten legt;
  2. Voorzitter: persoon die meetings plant, de werkzaamheden bijhoudt en voor gezamenlijke besluiten zorgt;
  3. Groepswerker: sfeermaker die luistert en ondersteunt en voor teamwork gaat;
  4. Monitor: iemand die het overzicht houdt en rationele keuzes voorlegt;
  5. Specialist: de bron van kennis die exceptionele kennis en skills inbrengt;
  6. Plant: creatieve out-of-the-box-denker die andere inspireert en beinvloedt met innovatieve ideeën;
  7. Afmaker/zorgdrager: pietje precies die risico’s in kaart brengt en de puntjes op de i zet;
  8. Bedrijfsman: iemand die plannen en ideeën omzet in praktische taken;
  9. Vormer: aanjager die iedereen uitdaagt en problemen oplost.

Hoe werkt een zelfsturend team op afstand?

Sander: “Alle tools die je nodig hebt om goed online te werken zijn beschikbaar. Scrums worden vaak online gedaan en er zijn een aantal goede online scrumboards zoals Asana, Miro en Trello. Eigenlijk werkt alles hetzelfde, alleen zie je elkaar niet.” 

Agile is zelflerend, dat betekent dat je het iedere keer net iets beter doet dan de vorige keer. Zo werk je samen aan het perfecte eindresultaat Sander van der Poel

Toch zijn er zaken om rekening mee te houden als jouw zelfsturende team volledig online werkt. “Je kunt halve dag niks horen van je teamleden en dan kom je erachter dat iemand iets verkeerd heeft begrepen. Dat is omdat je elkaar niet constant spreekt en ziet. Iemand kan op de verkeerde track zitten.”

Werken zelfsturende teams altijd Agile?

Sander: “Eigenlijk wel ja. De product owner doorziet wat er gedaan moet worden en het team bepaalt zelf hoe ze dat doen.” Door de korte sprints zijn zelfsturende teams flexibeler en kunnen ze sneller inspelen op ontwikkelingen en veranderingen. Het resultaat is betere prestaties, hoge kwaliteit en meer innovatie.

Je persoonlijk leiderschap versterken? Banner

Je persoonlijk leiderschap versterken?

Met sterk persoonlijk leiderschap haal jij het beste uit jezelf, overtuig jij anderen succesvol van jouw visie en krijg je zaken écht in beweging. Leer hoe jij jezelf efficiënt aanstuurt, draagvlak creëert en conventies doorbreekt.

Download de paper

Veelgestelde vragen over zelfsturende teams

Wat is een zelfsturend team?

Een zelfsturend team draagt gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor het resultaat. Niet de individuen maar het team staat centraal. Het team is tot op zekere hoogte zelf verantwoordelijk voor het managen van het proces. 

Hoe werkt een zelfsturend team?

De leidinggevende ondersteunt het team in het scheppen van randvoorwaarden. Het team heeft beslissingsbevoegdheid en beschikt over de relevante informatie en hulpmiddelen die nodig zijn voor het resultaat.

Zelfsturende teams bepalen zelf de eigen doelen, werkwijze en de bijdragen van de leden. De teamleden zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor taken en activiteiten. Binnen het team is meestal geen leidinggevende; teamleden pakken zelf de coördinatie van taken op zich.