Vakidioten, in de goede zin van het woord; dat zijn engineers. Ze gaan voor de inhoud van hun baan. Doorgroeimogelijkheden staan ook hoog op het wensenlijstje. Aan de werkgever de taak om engineers aan hun bedrijf te binden en verbonden te houden.
Natuurlijk speelt salaris wel een rol bij het zoeken naar een baan, maar als dat binnen aanvaardbare marges valt, dan komt aan bod waar het voor Yacht-professional en engineer Reinout Baaten écht om draait. En dat is de inhoud van zijn baan: zelfontplooiing en doorgroei- en opleidingsmogelijkheden. Bij de sollicitatiegesprekken voor twee eerdere banen werden hem op dat gebied royale kansen voorgespiegeld. “Daar liep ik warm voor. Eenmaal aan het werk, kwamen die kansen toch niet goed uit de verf. Tot twee keer toe heb ik om inhoudelijke redenen en ontwikkelmogelijkheden een baan aangenomen en tot twee keer toe droegen die bij aan mijn vertrek.”
Engineers gaan weg als ze elders een grotere inhoudelijke kans krijgen. Dat is opvallend, omdat engineers eigenlijk juist heel honkvast zijn
Persoonlijke ambitie voor engineer reden tot vertrek
Harde cijfers onderschrijven het relaas van Baaten. Maar liefst 50% van de engineers wisselt van baan vanwege persoonlijke ambities op vakinhoudelijk gebied, vs. zo’n 35% van de rest van de Nederlandse beroepsbevolking. Dat blijkt uit de beroepen- en arbeidsmarkt survey, een continu online onderzoek waarin Randstad de Nederlandse beroepsbevolking afzet tegen onder andere professionals van Yacht.
“De engineer wil iets bijzonders, creatiefs, technisch, wetenschappelijks presteren”, zegt Marjolein ten Hoonte, directeur arbeidsmarkt & MVO bij Randstad. “Engineers gaan weg als ze elders een grotere inhoudelijke kans krijgen. Dat is opvallend, omdat engineers eigenlijk juist heel honkvast zijn. Zij lopen warm voor echte ingewikkelde inhoudelijke vraagstukken. Ik zou werkgevers dan ook aanraden om die aspecten in de etalage te zetten als ze engineers zoeken.”
Iets wat raakt aan de inhoud is zingeving: waar doe ik het voor? Dat speelt vooral bij jongere engineers een rol, ziet Ten Hoonte, maar in wat mindere mate ook bij engineers van 30 jaar en ouder. “Het is de kunst voor werkgevers om een vertaalslag te maken. Dus niet: we zoeken iemand die een nieuw röntgenapparaat kan ontwerpen, maar: jij kunt samen met ons de gezondheidszorg verbeteren.”
Maak engineers onderdeel van waar hele organisatie voor gesteld staat. Laat ze niet alleen ontwerpen, maar ook meedenken over wat er beter kan
Interim
Na twee dienstverbanden waarin hij niet vond wat hij zocht, klopte Baaten aan bij Yacht. Onder meer omdat Yacht de nadruk legt op persoonlijke groei. Baaten dacht in eerste instantie te worden bemiddeld naar een nieuwe baan, maar kwam samen met Yacht tot de conclusie dat hij beter uit de verf zou komen als interim-professional. Een maand nadat hij in dienst kwam bij Yacht, startte hij bij Tata Steel, voor een afgebakende periode. Dat is wat Baaten betreft een groot voordeel aan de interimconstructie: dat opdrachten eindig zijn.
In mijn vorige banen merkte ik dat ik na een aantal jaar in een sleur kwam. Dan wil ik dingen die niet kunnen en heb ik het idee dat ik me niet ontwikkel
Prikkelen en uitdagen
“Dan word ik telkens opnieuw uitgedaagd op de inhoud. In mijn vorige banen merkte ik dat ik na een aantal jaar in een sleur kwam. Daar word ik niet gelukkig van. Dan wil ik dingen die niet kunnen, mis ik nieuwe ervaringen en heb ik het idee dat ik me niet ontwikkel. Ik wil mijn hersenen blijven prikkelen en dat gebeurt niet als ik morgen weer dezelfde route rijd naar mijn werk, daar dezelfde mensen zie en voor hetzelfde probleem word gesteld. Ik kijk nu elke dag anders naar de wereld. Ik vind het prettig dat ik mezelf in overleg met Yacht kan blijven ontwikkelen.”
Een bijkomend voordeel aan werken als interim-professional is de combinatie van ondernemerschap en zekerheid. “Als interimmer heb ik beide. Ik sta op de loonlijst bij Yacht, maar word als het ware als zelfstandige ingezet.”
Inhoudelijke spagaat
Persoonlijke groei staat hoog op het wensenlijstje van veel engineers, maar tegelijkertijd brengen diezelfde ontwikkelmogelijkheden hen vaak in een soort spagaat. Inhoudelijk doorgroeien is namelijk eindig – junior, medior, senior – maar wie toch verder wil, komt meestal in een leidinggevende functie terecht, verder weg van die juist zo gewenste inhoud. “Het is een eeuwige spanning”, zegt Randstad-directeur Ten Hoonte. “In ons industriële model hebben we van leidinggeven een functie gemaakt, maar eigenlijk is het een rol.”
Zij zou daarom liever een andere aanpak zien om engineers tot volle wasdom te laten komen: een voortdurende dialoog tussen de engineer en zijn werkgever (of háár werkgever – “laten we eens ophouden te denken dat engineers altijd mannen zijn”).
Laat engineers meedenken
“Die dialoog begint bij het sollicitatiegesprek, waarin wat mij betreft minder de nadruk mag liggen op capaciteiten en meer op het vergezicht van de organisatie en wat de engineer daarbij voor zich ziet. Wat kunnen we, wat willen we en hoe komen we daar?” Ook in de periode daarna moet de werkgever engineers betrekken bij het grotere geheel. “Maak engineers onderdeel van waar hele organisatie voor gesteld staat. Laat ze niet alleen ontwerpen, maar ook meedenken over wat er beter kan.”
De 5 belangrijkste arbeidsvoorwaarden voor engineers*
- Salaris (87%)
- Flexibele werktijden (55%)
- Pensioenregeling (47%)
- Reiskostenvergoeding (41%)
- Mogelijkheid om thuis te werken (35%)
Flexibiliteit en balans
Een voorwaarde die engineers vaak noemen in de beroepen- en arbeidsmarkt survey als ze een nieuwe baan zoeken, is flexibiliteit. Sterker nog, engineers vinden die flexibiliteit belangrijker dan de rest van de Nederlandse beroepsbevolking: 55% versus 34%.
Ook Yacht-engineer Baaten zoekt een bepaalde mate van flexibiliteit in zijn werk. De balans tussen werk en privé is daarbij het belangrijkst. Hij wil bijvoorbeeld een paar keer per week zijn kinderen naar school kunnen brengen. Hoewel hij bij opdrachtgever Tata Steel niet volledig vrij is in het bepalen van zijn werktijden, kan hij voldoende schuiven in zijn rooster zodat hij zijn kinderen kan wegbrengen of ophalen. “Ik werk in een productieomgeving, dus ik moet er wel op bepaalde tijden zijn. Maar ik kan het zo regelen dat ik bijvoorbeeld wat eerder begin op een dag dat ik eerder wegga. Die ruimte is er en daarin vind ik voldoende balans.”
Vroeg lokken van talent
De relatie tussen de engineer en de werkgever begint met elkaar vinden. Omdat de engineersvijver waarin werkgevers vissen zo klein is (zie kader), proberen ze talent al vroeg te lokken. Ten Hoonte durft te stellen dat de meeste engineers nog voordat ze zijn afgestudeerd hun eerste opdracht binnen hebben. Maar wat haar betreft zijn werkgevers zijn te bescheiden in het promoten van technische opleidingen op basisscholen en middelbare scholen.
Techniek is overal
“We hebben veel technisch talent in ons land, het gaat alleen slechts in beperkte mate techniek studeren.” Laten zien dat techniek overal in verweven is – en dat wordt dankzij de technologisering alleen maar meer – lijkt haar een goed idee. “Ik durf wel te stellen dat techniek belangrijk wordt voor vrijwel alle beroepen. Als toekomstige fysiotherapeuten verstand hebben van technologie, kunnen ze bij wijze van spreken in een middag een kunstarm maken, als dienstverlening in hun fysiotherapiepraktijk. Technologie brengt met zich mee dat iedereen het engineeringsdeel van zijn of haar hersens moet laten werken.”
* Bron: Beroepen en Arbeidsmarkt Survey, Randstad Groep Nederland
Waarom zijn engineers zo populair?
De vraag naar engineers is groot. Dat is heel verklaarbaar, zegt prof. dr. Didier Fouarge op basis van eigen onderzoek. Hij is hoofd van het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Dynamiek van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt van Universiteit Maastricht. “Engineers en technisch specialisten zijn zeer in trek op de arbeidsmarkt. Dat komt door hun probleemoplossende en rekenkundige vaardigheden en hun gezond abstractievermogen. Er is veel werkgelegenheidsgroei en beloningsgroei in beroepen waarvoor dat probleemoplossend en creatief vermogen nodig is. Dat maakt dat technisch geschoolden ook heel gewild zijn in niet-technische beroepen, bijvoorbeeld voor leidinggevende of financiële functies. Daar komt nog bij dat technisch gediplomeerden meer kunnen verdienen in beroepen buiten de techniek. In de technische sector is namelijk sprake van een sterk concurrerende markt. Zeker als een bedrijf zich op de internationale markt beweegt, is de ruimte beperkt om iets aan lonen te doen. Immers, als de lonen stijgen, worden de producten en diensten van dat bedrijf duurder. Dat maakt dat een deel van het engineersaanbod weglekt naar andere sectoren.”
