Het tempo waarin de infrasector innoveert moet fors omhoog. Het was deze uitspraak van topvrouw Michèle Blom van Rijkswaterstaat die engineer en coördinator innovatie Onno Sminia triggerde. Daarom gaf hij zich op voor The Challenge Engineering . Onno veroverde met zijn oplossing voor de klimaat-case een finaleplek: “Bij Croonwolter&dros werken we al langer aan innovatieve infraprojecten, maar blijkbaar is niet iedereen daarvan op de hoogte. Daarom zie ik het als een missie om onze projecten zichtbaar te maken voor de buitenwereld. The Challenge biedt hiervoor een mooi podium.”
Moeilijk te testen
Voor The Challenge koos Onno een bijzondere case: een energieneutrale tunnel. ”Tunnels zijn energieslurpers. Dat erkent Rijkswaterstaat ook, maar bij grote objecten is het vaak lastig innoveren. Een prototype van een koffieapparaat kun je eindeloos testen, bij een tunnel wordt dat moeilijk. Toch is het zeker mogelijk om ook in de infrasector een duurzame weg in te slaan”, vertelt Onno. In de energieneutrale tunnel waarvoor hij samen met collega’s en projectpartners pleit, worden verschillende duurzaamheidsmaatregelen toegepast: zonlicht over glasvezel, gelijkstroom, duurzame opwekking via zonnepanelen én energieopslag.
Zonlicht opvangen
De ingangszone van een tunnel is de grootste energieverbruiker: deze slurpt een kwart van alle energie op die de tunnel verbruikt. “Hoe feller de zon schijnt, hoe hoger het energieverbruik”, weet Onno. “Er is dan extra verlichting nodig om je ogen te laten wennen aan het donker. Wij rusten de tunnels uit met Solar Optic Fibre, een innovatief systeem dat zonlicht opvangt in lenssystemen die meebewegen met de zon en het zonlicht bundelt in speciale glasvezels. Vervolgens gaat het zonlicht door een buigzame glasvezelkabel van wel 150 meter lang en voeren we het licht door civiele constructies om het aan de andere kant van de tunnel weer uit te stralen. Ook NASA test dit soort systemen om voedselverbouwing onder het aardoppervlak van Mars mogelijk te maken.”
Ook NASA test dit soort systemen om voedselverbouwing onder het aardoppervlak van Mars mogelijk te maken.
Wereldprimeur
Door de implementatie van Solar Optic Fibre wordt het energieverbruik van de grootste verbruiker van de tunnel drastisch verminderd. In 2022/2023 kun je zelf door deze met zonlicht over glasvezel verlichte tunnelingangen rijden. Een jaar later wordt een nog duurzamere tunnel in Rotterdam opgeleverd. “Hier passen we naast zonlicht over glasvezel ook gelijkstroom toe. Zo werken we nog meer toe naar onze toekomstvisie. De Groene Boog-tunnel bij Rotterdam wordt de eerste tunnel ter wereld die werkt op gelijkstroom. Deze wordt door ons bedrijf gemaakt en is klaar in 2024.”
Van wisselstroom naar gelijkstroom
Onno: “Bijna alle installaties in een tunnel, maar ook apparatuur bij mensen thuis, werken al op gelijkstroom. Denk bij tunnelinstallaties aan verlichting, het CCTV-camerabewakingssysteem en het noodstroomsysteem UPS. Maar het energienet zelf werkt op wisselstroom. Net zoals thuis, wordt de stroom tussen dat net en een installatie eerst van wisselstroom omgezet naar gelijkstroom. Van AC naar DC. Daardoor gaat energie verloren. Gelijkstroom bespaart energie én materiaal en verhoogt zelfs de bedrijfszekerheid van een tunnel”, legt Onno uit. Met het oog op de klimaatdoelstellingen is de kans aanwezig dat ons landelijke duurzame energiegrid binnenkort een gelijkspanningsnet wordt. Croonwolter&dros wil zelfs nog een stap verder gaan: “De energie die we opwekken via zonnepanelen, kunnen we ook lokaal opslaan. Zo ontzien we het net en kunnen tunnels zelfs onderdeel zijn van een groter energienet.”
‘Niet zo sexy’
Een tunnel is niet echt een ‘sexy’ topic, maar wel een case die de ogen opent. Dit concludeerde juryvoorzitter Diederik Samsom, opdrachtgever voor The Challenge Engineering klimaat-case en hoofdbestuurslid van het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs. “Er schuilt enorm veel passie en innovatie achter deze case”, aldus een trotse Onno. “Het is een eer om finalist in The Challenge te zijn. En een mooi moment om als bedrijf stil te staan bij alle gave dingen die je doet. Ik besef dat er zoveel potentie is en we vooral met nog meer goede ideeën mogen komen. Onze medewerkers zijn intrinsiek gemotiveerd om samen te werken aan een betere wereld. Mooi dat deze motivatie terug te zien is in onze projecten.”
Een tunnel is niet echt een ‘sexy’ topic, maar wel een case die de ogen opent.
Cultuuromslag
Het is vooral de cultuur binnen de infrasector die het tot een ‘challenge’ maakt om een energieneutrale tunnel te bouwen. “De mogelijkheden zijn er, maar waarom bestaat het nog niet? Als je jezelf dat weleens afvraagt, dan betekent dat vaak dat je een goed idee hebt. Waarom een energieneutrale tunnel nog niet bestaat, is wel te verklaren. In de infrasector zijn veiligheid en bedrijfszekerheid terecht belangrijk. Het is dan ook niet meer dan logisch dat leveranciers bij grote projecten als een tunnel geneigd zijn te werken met standaard componenten. Toch is het goed je eens achter de oren te krabben en je af te vragen: werken we wel met het meest duurzame materiaal?” Vernieuwing op dit gebied vraagt een enorme cultuuromslag in de infrasector, dat wel. Onno: “Door twee duurzame tunnels daadwerkelijk te realiseren, laten wij zien dat het kan.”
Is innovatie jouw drijfveer? Sluit je aan bij Yacht Engineering en ontdek ons aanbod van uitdagende opdrachten voor Engineering-professionals.
