De Wet DBA is op 1 november een halfjaar oud. De nuance is dat de belastingdienst tot 1 mei 2017 niet zal handhaven. Oftewel, de maximum snelheid is aangepast, alleen wordt er niet geflitst.
Inmiddels is ook wel duidelijk dat de Wet DBA ‘here to stay’ is. Laten we er niet omheen draaien: naast de (grootste) groep van echte ondernemers, is er een groep die zich op de werkvloer niet gedraagt als ondernemer. Het is een groep die ervoor kiest om een aantal zekerheden zoals pensioen en sociale verzekeringen in te ruilen voor een groter bruto-inkomen, aangevuld met fiscale faciliteiten. Het is niet meer dan logisch dat de fiscus hier kritisch naar kijkt. In ieder geval is de discussie enorm beladen. Logisch, want de Wet DBA raakt twee belangrijke zaken voor de zzp’er. Vrijheid en financiën.
De Wet roept emoties op, zowel aan de kant van de zzp’er als aan de kant van de opdrachtgever. Veelal zien we dat fiscalisten en HR managers zich grote zorgen maken, maar dat de managers die inhuren deze zorg nog helemaal niet delen. Zij vrezen juist voor hun eigen afdeling en ingehuurde zelfstandigen.
Wil je als opdrachtgever of- nemer succesvol de Wet DBA implementeren, dan is het goed rekening te houden met emoties.
Fase 1: Ontkenning
Nog steeds horen we van veel inhurend managers en zzp’ers dat ze ervan uitgaan dat de Wet DBA niet blijvend is. Iedere zin van welke politicus dan ook wordt aangegrepen om de eigen stelling bevestigd te zien. En als de Wet toch blijft, dan zal de Belastingdienst heus niet handhaven. “Kunnen ze niet eens. Hoe dan?”
Het heeft niet zoveel zin om met deze groep mensen in gesprek te gaan over het implementeren van de Wet DBA. Het beste is om ze dit artikel te laten lezen en rustig af te wachten.
Fase 2: Boosheid
Ook veel gehoord. Met name belangenbehartigers van zzp’ers en partijen die hun eigen verdienmodel bedreigd zien, zitten nog in deze fase. “Wiebes maakt *de ondernemers / de economie / het land kapot.” *Doorhalen wat niet van toepassing is. Deze groep mensen moet ook nog even de tijd krijgen om uit te razen.
Fase 3: Depressie
Veel blogs van zzp’ers gaan over deze fase. “Hoe moet het nou met mij? Dit is toch niet eerlijk? Weet je hoeveel belasting ik betaal?” Wat mij betreft niet nodig; je kwaliteiten en marktwaarde veranderen niet. Schaarste neemt alleen maar toe en als er inderdaad minder zzp’ers zouden overblijven, dan stijgt je marktwaarde toch juist? Aanpassen is in sommige gevallen wel nodig. Andere afspraken met je opdrachtgever maken en wellicht kortere opdrachten gaan doen.
Fase 4: Onderhandeling
Deze groep is bezig om naar alternatieven te kijken. Veruit de grootste groep kan gewoon verder, maar wel onder de Wet DBA en wellicht moet de wijze van samenwerking eens goed worden herzien. In de praktijk zal men bijvoorbeeld de Wet DBA gebruiken als argument om niet bij saaie vergaderingen aan te hoeven sluiten.
Wat ik een risico vind, is dat veel opdrachtgevers onvoldoende aan scenarioplanning hebben gedaan voor de groep die niet meer onder de Wet DBA verder kan. Er wordt één datum gekozen waarop men ‘DBA Proof’ wil zijn. Een goede en slimme planning in hoe je dit kunt doen zonder dat je de continuïteit van opdrachtgever én -nemer op het spel zet, ontbreekt echter. Als die scenario’s helder zijn, kan er echt onderhandeld worden en kan er gekeken worden naar de alternatieven. In dienst bij je opdrachtgever, misschien?
Fase 5: Berusting
Over een jaar zal de Wet DBA net zo gewoon zijn als de VAR een jaar geleden was. Zzp’ers zullen blijven ondernemen. Hooguit gaat een groep die vanwege de verkeerde reden ondernemer was geworden (bijvoorbeeld omdat je niet in het loongebouw van je werkgever past), op zoek naar alternatieven, loondienst of de DUBV, als deze nog bestaat na 31 december 2016.
“Feelings are facts.” Dat de Wet DBA emoties oproept is helder. Dat deze wet de markt gaat veranderen ook. En zoals bekend zijn altijd de soorten die zich het snelst aanpassen ook diegenen die overleven. Het is daarom zaak om ruimte te geven aan deze emoties, maar wel snelheid te blijven maken.
